Share

Wednesday, July 30

ققنوس روی گستره ای از یخ

دو ماه از فرود فونیکس روی مریخ می گذرد و ققنوس زمینی هنوز روی مریخ زنده است و کار می کند. شاید اگر به دقلوهای شگفتی ساز مریخ بنگریم این مدت را کم بدانیم و تصور کنیم که ققنوس تا مدت زیادی روی مریخ فعالیت خواهد کرد. خوب یادمان است که زمانی که مریخ نورد های دوقلو روی مریخ پیاده شدند، عمر آنها سه ماه برآورد شد و الان بیش از 3 سال است که در حال فعالیتند. گرچه همواره مشکلات و خطرات در کنار آنها بود.
ولی تا کنون که جان به در برده اند. ولی برای فونیکس وضع کمی فرق می کند. آقای نادری که مسئول پروژه ی مریخ نوردهای دوقلو ی ناسا بودند و اکنون مدیر کل پروژه های مربوط به مریخ آزمایشگاه پیشران جت (JPL) ناسا هستند می گویند ققنوس با توجه به عرض جغرافیایی بالایی که در آن فرود آمده نمی تواند مدت زیادی (بیش از پیش بینی) دوام بیاورد. چراکه در این مکان قدرت تابش خورشید آنقدر نیست که مریخ نشین بتواند در طی سال نیروی مورد نیاز خود را تامین کند. در واقع مریخ نوردهای دوقلو گذشته از مقاوم بودن، خوش شانس هم بودند! بارها از طوفانهای کوچک سالم گذشتند. زمانی که تصور می شد طوفانی در اطراف یکیشان پنل های خورشیدی اش را با لایه ای از غبار خواهد پوشاند و مریخ نورد آسیب می بیند؛ دقیقا عکس این موضوع روی داد و طوفان صفحات باطری های خورشیدی مریخ نورد را که لایه ی نازکی از غبار رویش بود را پاک کرد. از طرفی این دو ربات مورد علاقه ی زمینیان (چند ساخته ی دیگر دست بشر چنین محبوبیتی دارند؟ شاید تنها تلسکوپ فضایی هابل بتواند با آنها رقابت کند) از طوفان سختی جان به در بردند که جو سیاره را تاریک کرد و کار را تا جایی پیش برد که مریخ نورد روح برای مدتی حتی خاموش ماند تا در زمان مناسب دوباره از خواب برخیزد. حال فرض کنید که طوفانی حوالی ققنوس افسانه ای زمینیان روی مریخ شروع شود. با توجه به زاویه ی کم تابش خورشید آیا فونیکس خواهد توانست نیروی مورد نیاز خود را برای ادامه ی فعالیت تامین کند؟ گرچه ممکن است بعضی این توجیهات را تنها بهانه های ناسا برای معرفی ماموریت به عنوان یک ماموریت 90 روزه تصور کنند. چنان که اگر فونیکس بیش از این نتوانست به کار ادامه دهد کسی به آنها خرده نگیرد و فکر می کنند که فونیکس هم مانند مریخ نوردهای دوقلو (MRO) مدت زیادی روی مریخ فعالیت خواهد کرد. خب امیدواریم واقعا اینطور باشد. اگر تصاویر روزهای اخیر ققنوس را با تصاویر 60 روز پیشش از مریخ مقایسه کنیم نتیجه ای خارق العاده به دست می آید. احتمالا ققنوس روی گستره ی وسیعی از یخ فرود آمده است. گرچه این نتیجه گیری هنوز چندان قابل اطمینان نیست ولی احتمالش می رود. به تصویر زیر نگاه کنید. این مقایسه ای است بین عکسی که ققنوس به تازگی از سطح فرود خود گرفته و تصویری که در روز پس از فرود آن را تهیه کرده است.
به وضوح می توان تشخیص داد که سطح زیرین تغیراتی داشته است. برای درک بهتر این موضوع باید توجه کنیم که الان در نیمکره ی شمالی مریخ فصل گرم است و منطقه ای که ققنوس در آن فورود آمده دو ماه پیش زمستان را پشت سر گذاشته است. آیا یخ ها در حال آب شدند؟ این چیزی است که باید دیر یا زود منتظر جوابش باشیم. منتظر اخبار هیجان انگیز دیگری از مریخ باشید. نتایج بررسی های ققنوس هنوز کامل مشخص نشده.

No comments: