Share

Monday, July 28

حلقه ی انشتین کهکشانی

حلقه ای آبی به دور یک کهکشان! به راستی چه چیزی می تواند اینگونه یک کهکشان را در بر بگیرد؟ پاسخ سرابی است حاصل از عدسی های گرانشی. در بخش چپ تصویر بالا، عکسی را می بینید که در آن گرانش(جاذبه) یک کهکشان معمولی، نور کهکشان آبی پس زمینه را در هم ریخته. سمت راست تصویر در دو بخش حالت های معمولی تری را می بینید. همچنین ممکن است کهکشان دوردست به شکل حلقه درآمده باشد ولی نوع قرار گیری این یکی بسیار زیبا است. کهکشانی پشتی به صورت حلقه ای تقریبا کامل به گرد کهکشان جلویی درآمده است. چنین حلقه هایی که از اثری عدسی گونه پدید می آیند، آلبرت انشتین نزدیک 70 سال قبل، پیش بینی کرده بود به همین دلیل حلقه هایی نظیر SDSSJ1430 را امروزه، حلقه ی انشتین می نامیم. SDSSJ1430 در طی پروژه ی نقشه برداری دیجیتالی «اسلوان» آسمان با دوربینی پیشرفته (SLACE) کشف شده است. SLACE پروژه ای رصدی است که به بررسی مجدد گزینه های مشکوک به عدسی های گرانشی می پردازد که در نقشه برداری دیجیتال آسمان «اسلوان» (SDSS) با استفاده از دوربین یشرفته ی ACS تلسکوپ فضایی هابل پیدا شده بودند. عدسی های گرانشی قدرتمندی مانند SDSSJ1430 فراتر از چیزهایی نادر در آسمان هستند. این مجموعه ها خواص مختلفی را چنان در هم جای داده اند که دانشمندان می توانند با بررسی آنها هم مقدار جرم و هم مقدار ماده ی تاریک کهکشان جلویی را که به شکل یک عدسی عمل کرده، تعیین کنند. با توجه به اهمیت این مجموعه ها داده های حاصل از پروژه ی SLACS اکنون در حال بررسی هستند تا برای مثال تعیین کنند که چه کسری از مواد یک کهکشان را ماده ی تاریک تشکیل می دهد. اولین تصویر فرعی سمت راست، یک شبیه سازی کامپیوتری را نشان می دهد که شکل حقیقی کهکشان آبی پس زمینه را بدون اثر عدسی گرانشی نشان می دهد و همچنین نمای دیگر، تصویر کهکشان جلویی بدون حلقه ی کهکشان پشتی است و در نهایت تصویر آخر حلقه ی تحت تاثیر عدسی گرانشی کهکشان جلویی را نشان می دهد.

No comments: