Share

Wednesday, August 1

ستاره ی مصنوعی

چرا دانشمندان این رصدخانه یک شعاع لیزر را به قلب کهکشان ما شلیک می کنند؟ آیا این سلاحی برای جنگ ستاره ای است؟ اصلاً فکر می کنید از ترکیب یک تلسکوپ عظیم با لیزری قوی چه حاصل می شود؟ پاسخ شاید از یک سلاح جنگ ستاره ای نیز جالب تر باشد، یک ستاره ی مصنوعی! برای تلسکوپ های بسیار بزرگ مانند تلسکوپ وی.ال.تی(مخفف کلمات تلسکوپ بسیار بزرگ در انگلیسی) مشکلات خاصی وجود دارد. مقلاً اغتشاشات جوی در لایه های مختلف جو بر تصویر دریافتی تلسکوپ تاقیر مخرب می گذارد. اگر توجه کرده باشید در هوای گرم یا هوای با رطوبت بالا تصاویر موج دار هستند. مثلا در صحرا و کویر اگر در امتداد افق به دور دست خیره شوید و گروهی شتر در حال عبور از آن نقطه باشند، تصویر آنها کاملا موج وار حرکت می کند و تکان می خورد. عامل این اغتشاشات، شکست نور توسط لایه های مختلف هوا است. همان اتفاقی که بالای دیگی که در آن آب در حال جوشیدن است می افتد. پس اغتشاشات نور می تواند تضویر دریافتی تلسکوپ را کاملا خراب کند. اما این اغتشاشات در تلسکوپ های کوچک و متوسط و دوربین های دوچشمی خیلی خود را نشان نمی دهد، آنگاه که قطر دهانه ی تلسکوپ بازتابی شما از یک متر فراتر رفت، می توانید به خوبی این تاثیر را ببنید. حتی با تلسکوپی متوسط، مصلا 8 اینچ هم اگر با بزرگنمایی های بالا به سطح ماه نگاه کنید تصویر شما کاملا لرزش دارد که همین پدیده مسبب آن است. دانشمندان در رصدخانه ی وی.ال.تی در شیلی، در حال بررسی اغتشاشات دائمی جو زمین هستند.( اینجا تاثیر این اغتشاشات را بر تصویر یک ستاره ببینید، آیا به راستی این یک ستاره است!؟) پس از یک ستاره ی مصنوعی کمک گرفتند که بلافاصله هر گونه تغییر و محو شدن تصاویر در جو را نشان می دهد. اطلاعات حاصل از این روش به آییه ی تلسکوپ وی.ال.تی فرستاده می شود که البته شکلش کمی بی نظم است و شکل یک آینه ی کامل را ندارد. این اختلاف شکل آینه را با استفاده از مدار های الکترونیکی در سطح زیرین آینه طوری تنظیم می کنند که اغتشاش نور حاصل از اعتشاشات جوی را خنثی کند. فایده ی این کار آنجایی خود را نشان داد که وی.ال.تی در حال بررسی مرکز کهکشانمان، راه شیری بود و چون معمولا مرکز راه شیری در مناطقی نزدیک افق قرار دارد، شدت تاثیر منفی اغتشاشات جوی بر تصاویر آن منطقه بیشتر است. در واقع اغتشاشات جوی حاصل تقریباً به هیچ صورتی قابل پیش بینی نیستند، به همین دلیل بهره گیری از یک شعاع لیزر راه حل بسیار مناسبی است. در ضمن تصویر این لیزر در اطلاعات جمع آوری شده توسط تلسکوپ تنها مانند یک ستاره ی کم سو در دور دستها ست.

No comments: